چشم‌انداز روشن بازار سرمایه ، محمدرضا محمدی

بازار سرمایه تابعی از ثبات و متغیرهای اقتصاد ایران است از این رو تغییر و تحول در شاخصه‌های آن معطوف به سیاست‌های اقتصادی دولت است. به همین خاطر پس از توافق وین، بازار سرمایه جانی تازه گرفت و با رشد خوبی مواجه شد، اما از آنجایی که این رشد معطوف به جو روانی حاکم بوده دوباره به حالت قبل برگشته است. پس از لغو تحریم‌ها و اجرایی‌شدن برجام در بهمن‌ماه نماگرهای بازار سهام بی‌وقفه رشد کردند و نوسانات زیادی را به‌جا گذاشتند، اما رشد پایدار در این بازار نیازمند پایداری اقتصاد ملی است.

در دو هفته اخیر، بازار با رشد خوبی روبه‌رو نبود به این ترتیب شاخص بورس تهران به دلیل شناسایی سود از سوی سهامداران و نیز فعالیت نوسان‌گیران نتوانست در هفته دوم اسفندماه رشد چندانی را تجربه کند؛ به طوری که شاخص بورس تهران در هفته گذشته 142 واحد افت کرد و از کانال 77 هزار و 840 واحدی به 77 هزار و 697 واحدی رسید.

طبعا در روزهای پایانی سال نباید انتظار تغییر شگفتی را در نمودار‌های بازار سهام داشته باشیم، چراکه هنوز در دوران گذار اولیه از رکود به سر می‌بریم و برنامه‌های اقتصادی دولت  برای بهبود وضعیت جاری اجرایی نشده است. اما با این حال گرچه از هیجانات بازار سهام در ماه‌های پس از برجام کاسته شده است، اما میانگین ارزش و حجم معاملات و بازدهی سهامداران مثبت بوده و برخی از شرکت‌ها سودهای خوبی نصیب اعضای خود کردند.

بازار در زمستان 94 تحت تاثیر جریان‌های سیاسی داخلی و دیپلماسی خارجی قرار داشت بنابراین تا زمانی که این وضعیت با گذشت زمان تثبیت نشود بازار نیز با رشد منطقی روبه‌رو نمی‌شود و نباید انتظار بالا رفتن نمودارها را داشته باشیم.

بررسی وضعیت دو ماه گذشته بازار بورس نیز نشان می‌دهد انگیزه لازم برای ورود نقدینگی و سرمایه به بازار سهام وجود دارد، اما شرط اصلی برای حفظ و افزایش نقدینگی در بورس توجه دولت به صنایع و حمایت از بنگاه‌هاست و بی‌شک اجرای برنامه ششم توسعه می‌تواند موجب افزایش نقدینگی و رونق در این بازار شود.

بی تردید  پس از اجرایی‌شدن برجام فصل تازه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی آغاز شده است.  از این رو، در دی‌ماه سال جاری بعد از اعلام لغو تحریم‌ها بازار شاهد جهش شد اما این جهش نتوانست تداوم پیدا کند، چراکه این جهش بیش از آن که بنیادین و پایدار باشد تحت تاثیر جو روانی حاکم بر فضای پساتحریم بوده است. اما طبعا اجرایی‌شدن برجام در سال آینده تاثیر مثبت خود را بر بازار سرمایه خواهد گذاشت.

بازار مسکن در دی و بهمن‌ماه شاهد رشد حجمی معاملات بالاتر از 29 درصد بوده است  و در صورتی که این بازار از رکود کاملا خارج شود و به رونق برسد به دلیل گستردگی صنایع تولیدی مرتبط با ساختمان تاثیر مستقیم خود را بر بازارسرمایه خواهد گذاشت.

نشانه‌هایی که در این بازار وجود دارد حاکی از وضعیت مثبت در سال آینده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی با عقد قرارداد رسمی در سال آینده فعالیت اقتصادی خود را با واریز حجم زیادی از نقدینگی به بازار ایران شروع خواهند کرد و بازار از رکودی که دامنگیر اوست، خارج می‌شود.

صنعت خودروسازی که نقش مهمی در بازار بورس دارد تاکنون با قراردادهای چندگانه با شرکت‌های بزرگ، زمینه را برای سرمایه‌گذاری کشورهای توسعه‌یافته در ایران فراهم کرده است و همین، اقدام مثبتی برای رشد نمودار شاخص‌های بورس در سال آینده خواهد بود.

طبیعی است با ورود حجم نقدینگی به بازار سرمایه می‌توان شاهد رونق در این بازار باشیم، اما انتظار کوتاه‌مدت از تاثیرات اجرایی‌شدن برجام بر بازار سرمایه چندان منطقی نیست، هنوز ما در مرحله بسترسازی و انجام مقدمات و تمهیدات هستیم. اجرایی‌شدن قراردادهای مالی با شرکت‌های بزرگ خارجی و ورود نقدینگی به بازار سرمایه نیازمند زمان است و ما باید با صبر و حوصله و با تدبیر و مدیریت این دوران را پشت سر بگذاریم.

در دو سال گذشته بازارسرمایه در رکود به سر می‌برد و حجم زیادی از نقدینگی در بازار پول و بانک‌ها تلنبار شده بود، اما با کاهش نرخ سود بانکی در اسفندماه، آرام آرام این نقدینگی وارد بازار سرمایه می‌شود و رونق را به این بازار بر می‌گرداند.

شواهد و قراین نشان می‌دهد بازار سرمایه در سال آینده از موقعیت مناسبی برخوردار است. اجرای برنامه ششم توسعه با همراهی مجلس دهم، رسیدن به رشد 8 درصدی در اقتصاد، کاهش نرخ سود بانکی در اسفندماه و ادامه این کاهش در سال آینده، خروج رکود از بازار مسکن با افزایش صد درصدی تسهیلات خرید و توجه دولت به بنگاه‌های تولیدی زودبازده از جمله شاخصه‌هایی است که می‌تواند روند صعودی نمودارهای بازار سرمایه را ترسیم کند.