ایران- اروپا؛ راهی مطمئن ، حسن فتحی

دیدار یک‌روزه مارتین شولتز، رئیس پارلمان اروپا از ایران را باید آغازگر فصل جدیدی در روابط ایران با اتحادیه اروپایی به حساب آورد که می‌تواند راهگشای طرفین شده و در مسیری که ایران پس از تحریم‌ها پیش گرفته مفید و مثبت باشد.

آنچه در این سفر یک‌روزه حائز اهمیت بود، تاکید طرفین بر تعامل و تلاش برای تنش‌زدایی و حرکت در مسیر ساختن رابطه‌ای دوستانه بود تا دو طرف بتوانند از مزایا و دستاوردهایش بهره‌مند شوند.

ایران و اتحادیه اروپایی قدم به مرحله‌ای تعیین کننده از روابط دوجانبه گذارده و سعی دارند بر مشکلات به وجود آمده در سال‌های گذشته غلبه کنند، زیرا ایران درصدد احیای روابط با کشورها و سازمان‌هایی است که بتوانند به یاری‌اش برخاسته و در این تحول کمکش کنند.

تجربه نشان داده که اروپا همواره متحد و طرف قابل اعتمادی برای ایران بوده و در شرایط خاص به یاری تهران آمده است. اگرچه دو طرف در برخی زمینه‌ها دارای اختلافاتی با هم بوده یا مشکلاتی با هم داشتند، اما این مسائل و موارد به گونه‌ای نیست که قادر به ترمیم یا بازسازی آن نبوده و سبب استمرار تنش شود.

ایران برای غلبه بر مشکلات خود، در زمینه‌های مختلف نیاز به تغییر گفتمان و پرهیز از مسائلی دارد که در گذشته مشکل‌ساز شده و تقابل را جایگزین تعامل کرده است. به همین دلیل در شرایط کنونی نیاز به بازنگری در سیاست‌هایی است که شرایط ناگوار پیشین را به وجود آورده و دو طرف را به متخاصم تبدیل کرده است. یکی از این روش‌ها همانا احیا و ترمیم روابط با اتحادیه اروپایی است تا با تقویت دوستی، زمینه مساعدی برای خروج از بن‌بست به وجود آمده فراهم شود.

این واقعیت را باید پذیرفت که احیا یا تعمیق هر رابطه‌ای نیاز به بازنگری در روابط پیشین و تصحیح اشتباهات دارد. در این شرایط اگر طرفین بر مواضع پیشین اصرار ورزیده و خواستار ادامه روند قبلی باشند، نه‌تنها گشایشی صورت نمی‌گیرد، بلکه دامنه تنش‌ها گسترده‌تر شده و اختلافات عمیق‌تر خواهد شد.

تاکید بر مواضع پیشین زمانی موثر و کارآمد است که هدف، ادامه روند سابق و پرهیز از نوآوری باشد، در غیر این صورت باید دست به تغییر و اصلاح زد. آنهایی که با آمدن هر هیات یا سیاستمداری به کالبدشکافی روابط پرداخته و سعی در تخریب دوستی‌ها دارند، نه‌تنها به فکر آینده ایران نیستند، بلکه دانسته یا ندانسته آب به آسیاب دشمن می‌ریزند تا از آشفته‌بازار بهره‌مند شده و مانع تقویت رابطه ایران با جهانیان شوند. در حالی که اگر رابطه تهران با اتحادیه اروپایی احیا شود، ضمن اینکه منافع آن برای دو طرف خواهد بود، می‌تواند اروپا را به شریکی مطمئن برای ایران تبدیل کند تا تهران بتواند مسیر سازندگی و عبور از مشکلات را به سلامت طی کند.