افزایش کالا‌های تقلبی و راهکار مقابله با آن ، امیر میری

چندی پیش خبر پلمپ کارگاهی اطراف تهران که مبادرت به تولید یخچال و فریزر با نشان سامسونگ می‌کرد، در رسانه‌ها اعلام شد. جالب اینجا است که مسئولان نماینده انحصاری سامسونگ (شرکت سام‌سرویس) حرف‌های ضد‌و‌نقیضی می‌زدند، تا جایی که عده‌ای از کارشناسان، این شرکت را مقصر اصلی این وضع اعلام کردند. این یخچال‌ها در ایران با استفاده از قطعات وارداتی مونتاژ می‌شد و به نام تولید اصلی در بازار به فروش می‌رسید، در حالی که مالکان آن هیچ مجوزی از اداره استاندارد اخذ نکرده بودند. موضوع مهم این است که این کارخانه در حوالی شهر تهران یعنی پایتخت مشغول فعالیت بود و نه در جایی دور یا در شهری کوچک و تمام تولیدات خود را در بازار تهران به فروش می‌رساند. این تنها مورد تخلف در چند سال اخیر نیست. اگر از موضوع روغن‌های پالم و استفاده از این روغن‌ها در صنایع لبنی بگذریم، نمی‌توان از تولید آبلیمو‌هایی که تنها با مواد شیمیایی تولید می‌شدند چشم‌پوشی کرد. از سوسیس و کالباس که همیشه در مظان اتهام بودند تا ماست‌های تولید شده شرکت کاله و در مورد آخر، آب‌معدنی‌های غیراستاندارد که به‌تازگی موارد آلودگی میکروبی آنها اعلام شد و به توقف خط تولید معروف‌ترین برند، آب معدنی انجامید. سوال اینجاست که جایگاه اداره تعزیرات و اداره استاندارد کجاست؟ چطور می‌شود باور کرد در کشور این تخلفات به صورت گسترده اتفاق افتد و تازه بعد از مدت‌ها مسئولان مطلع شوند؟ عده‌ای از کارشناسان اعلام می‌کنند، بخشی از افزایش میزان تخلفات در ماه‌ها و سال‌های اخیر رکود وکاهش فروش است که تولیدکنندگان را برای ادامه حیات خود و بالا نگه‌داشتن سود، وادار به تقلب می‌کند. اما نمی‌توان این موضوع را توجیه مناسبی برای بازی با سلامت آحاد جامعه دانست. حال باید پرسید آیا در کشورهای پیشرفته جهان تخلفی رخ نمی‌دهد؟ چطور آنها با این تخلفات برخورد می‌کنند؟ طی هفته گذشته در آمریکا اعلام شد که شرکت ولکس واگن آلمان دست به تقلب گسترده زده و به وسیله یک نرم‌افزار توانسته میزان آلایندگی ماشین‌های دیزلی خود را کاهش دهد. موضوعی که هرچند ابتدا توسط مقامات شرکت ولکس واگن رد شد، ولی چندی بعد مجبور شدند به این موضوع اعتراف کنند. این تخلف، به کاهش شدید ارزش سهام این شرکت در بازار‌های بورس انجامید و به اعتبار این شرکت لطمه زیادی وارد کرد. نکته مهم اینجاست که گفته می‌شود میزان جریمه این شرکت در آمریکا بیش از 18 میلیارد دلار خواهد شد. یعنی میزان جریمه تا حدی است که به اصطلاح شرکت خاطی را نقره‌داغ می‌کند. از سویی اتحادیه بازرسی و نظارت فنی در آلمان (TUV) شایعات مربوط به این خودروساز را در اتحادیه اروپا رد و اعلام کرده است که جای هیچ نگرانی نیست و قوانین استاندارد در اروپا  میزان آلایندگی خودرو‌ها را در زمان تولید به شدت تحت نظارت و بررسی قرار می‌دهد. در واقع دو اهرم تنبیه و نظارت دقیق، به عنوان بازو‌های موثر در کشورهای پیشرفته برای جلوگیری از بروز تخلف استفاده می‌شود. با توجه به اینکه تخلف و تقلب در حال گسترش است و می‌تواند به سلامت مردم و اعتبار صنعت ایران در بازار‌های جهانی لطمه بزند، باید قانون‌نویسان قوانین جدیدی در بحث استاندارد تدوین کنند. به نظر برخی از کارشناسان بهترین راهکار این است که بر میزان جریمه‌ها افزوده شود تا از پلمپ مراکز متخلف برای مدت طولانی گرفته تا لغو مجوز تولید جلوگیری شود، راهکار دوم که بسیار مهم است افزایش نظارت‌ها و بازدید از تمامی مراکز تولیدکننده دارای مجوز و فاقد مجوز در سراسر کشور است.