عوارض شهرداری و گرانی ساخت مسکن، امیر میری

شهرداری تهران هر سال بر میزان مخارج خود می‌افزاید که بخشی از این اضافه شدن هزینه‌ها طبیعی و برخی دیگر تنها برجی است که مردم باید هزینه گزاف آن را بپردازند. شهرداری تهران طی یک دهه گذشته و به‌ویژه در دو سال اخیر، به طور مرتب عوارض ساخت مسکن را گران کرده و این افزایش بر روی قیمت تمام‌شده مسکن تاثیری مخرب گذاشته است. البته این موضوع تنها مربوط به شهرداری نیست، حتی اگر به صورت هزینه‌های مربوط به آب و برق و فاضلاب هم نگاهی بیندازیم، این افزایش قیمت را می‌توانیم بینیم. عوارض دریافتی شهرداری تهران برای ساخت مسکن، از ابتدای امسال دو نوع است؛ عوارض اولیه شامل صدور پروانه و تراکم و... (که از ابتدای امسال 25 درصد افزایش پیدا کرده) و عوارض ثانویه یا همان عوارض طرح تفصیلی (ارزش بهینه ناشی از اجرای طرح جامع و تفصیلی). تنها کافی است بدانیم به طور متوسط 20 تا 30 درصد هزینه‌های ساخت مسکن (بدون احتساب قیمت زمین) را همین عوارض و هزینه‌هایی تشکیل می‌دهد که سال به سال نیز بر مقدار آن افزوده می‌شود. همگان می‌دانند که پرداخت عوارض از راه کسب درآمد‌های پایدار برای شهرداری‌ها است و شهروندان که این عوارض را می‌پردازند، بر این امر آگاه هستند که درآمد‌های مشروع و پایدار برای شهرداری بسیار بهتر از درآمد‌هایی مانند فروش تراکم و شهرفروشی است، همان رویه‌ای که طی دهه‌های متوالی صورت می‌گرفت و منجر به ساخت و ساز‌های بی‌رویه و بی‌ضابطه شد و حال و روز شهرمان را نابسامان کرد. اما این دلیل بر این نمی‌شود که شهرداران و شورا‌های شهر برای تامین مخارج خود بر مردم فشار بیاورند. این افزایش که از ابتدای سال صورت گرفت و با مخالفت بخش‌ها و صنایع مختلف در‌گیر در بخش ساختمان روبه‌رو شد، باعث توقف همان مقدار کم ساخت‌و‌ساز سال گذشته گردید و امروز بعد از هفت ماه کاملا نتایج آن را مشاهده می‌کنیم. بازار مسکن امروز در رکودی عمیق که به مرگ شبیه است، فرو رفته است. دولت هم برای اینکه بتواند رونقی به این بازار بدهد، هر از چند گاهی سراغ طرحی جدید می‌رود که شاید بتواند روحی تازه بر پیکر بیجان این صنعت بدمد. اما اگر شهرداری‌ها برای مثال شهرداری تهران دست به همت زده و از هزینه‌های خود که هر ساله بر آن اضافه می‌شود بکاهد و این کاهش شامل عوارض ساخت و ساز نیز شود، شاید بتوان امیدوار بود در سال 95 با طرح‌هایی که دولت در پیش گرفته، رونق به این بازار مرده برگردد و همچنین از تورم در بخش مسکن جلوگیری شود. مطمئنا هیچ کس از رونقی که باعث به‌وجود آمدن تورم می‌شود استقبال نمی‌کند و خیلی‌ها با دادن وام‌های سنگین که منجر به افزایش نقدینگی می‌شود مخالف هستند. آیا بهتر نیست شهرداری‌ها از عوارض شهری بکاهند تا هزینه ساخت و ساز کاهش یابد؟ بر خود واجب می‌دانم این امر را متذکر بشوم که در همه کشور‌های پیشرفته سعی بر این می‌شود تا جای ممکن از بزرگ شدن مراکز اداری مانند شهرداری‌ها جلوگیری شود که ناچار نباشند برای تامین مخارج خود به سراغ جیب مردم بروند، کاری که در شهری مانند تهران دیده نمی‌شود.